ใครว่าอากาศเย็นๆ ในหน้าหนาวจะทำให้คนไม่สบายได้อย่างเดียว หน้าร้อนในบ้านเราที่อุณหภูมิทะลุ 40 องศาเซลเซียส ก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุของการเจ็บป่วยจากหลากหลายโรคได้เช่นกัน ทั้งโรคในระบบทางเดินอาหารที่เกิดจากการดื่มหรือรับประทานของที่มีเชื้อโรคบางชนิดซึ่งเติบโตได้ดีในอากาศร้อนปะปนอยู่ และโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ลมแดดหรือภาวะที่ร่างกายไม่สามารถปรับตัวกับความร้อนได้ แม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรงอะไร แต่หากไม่ใส่ใจดูแลรักษาสุขภาพของตัวเองให้ดีก็อาจเจ็บป่วยได้เหมือนกัน สำหรับฤดูร้อนนี้จะมีโรคอะไรที่ต้องระวังกันเป็นพิเศษบ้าง ลองมาดูข้อมูลจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ที่เรานำมาฝากกันเถอะ
1. ท้องร่วง เกิดจากการทานอาหารหรือดื่มน้ำที่มีเชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย พยาธิ ไวรัส โปรโตซัว ปนเปื้อนอยู่ ทำให้มีอาการถ่ายท้องเหลวเกิน 3 ครั้ง/ วัน ถ่ายเป็นน้ำหรือมีมูกเลือด หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจเกิดภาวะช็อคเนื่องจากร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากเกินไปได้
2. อาหารเป็นพิษ เรามักเห็นคนเป็นโรคนี้กันบ่อยๆ ไม่ใช่ในหน้าร้อนเพียงอย่างเดียว เพราะเกิดจากการทานอาหารหรือดื่มน้ำที่ปะปนเชื้อโรคทั่วๆ ไป หรือทานอาหารสุกๆ ดิบๆ ทำให้เกิดอาหารคลื่นไส้อาเจียน ถ่ายท้องเหลว แม้จะไม่ร้ายแรงเท่าอาการท้องร่วงและส่วนใหญ่มักจะหายได้เอง แต่ผู้ป่วยก็ควรได้รับเกลือแร่ชดเชยให้เพียงพอเท่ากับที่ร่างกายเสียไป
3. โรคบิด สามารถแบ่งได้ 2 ชนิดคือ บิดชิเกลลา (Shigellosis) หรือบิดไม่มีตัวและบิดอะมีบา (Amebiasis) หรือบิดมีตัว โดยอาการสำคัญคือ ถ่ายเป็นมูกปนเลือดและปวดเบ่งที่ทวารหนักเหมือนถ่ายไม่สุด
4. ไทฟอยด์ หรือไข้รากสาดน้อย เกิดจากอาหารหรือน้ำดื่มปนเปื้อนเช่นกัน โดยเฉพาะอาหารจำพวกนม หอย ไข่ เนื้อสัตว์ น้ำ เป็นต้น สำหรับอาการของโรคนี้ สัปดาห์แรกมักไม่ค่อยแสดงอาการมากนัก อาจมีไข้แต่ไม่สูง ร่วมกับปวดศีรษะ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว หรืออาจมีอาการหนาวสั่นได้เช่นกัน ต่อมาผู้ป่วยจะซึมลงหรืออาจเพ้อได้
5. อหิวาตกโรค โรคติดต่อที่เราได้ยินกันบ่อยมาก สาเหตุมาจากอาหารที่มีเชื้อแบคทีเรีย (Vibrio Cholerae) หรืออหิวาตกโรค ปะปนอยู่ เช่น อาหารที่มีแมลงวันตอม อาหารสุกๆ ดิบๆ ทำให้เกิดอาการท้องร่วงอย่างรุนแรง หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องและรวดเร็วอาจทำให้เสียชีวิตได้
6. โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ปอดบวม ปวดหัว ตัวร้อน เป็นหวัด เนื่องจากอากาศแปรปรวนหรือ อาศัยอยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก วิธีการรักษาเบื้องต้นง่ายๆ คือ ดื่มน้ำอุ่นและพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการอยู่ร่วมกับผู้ที่เป็นโรคนี้เหมือนกัน แต่ถ้ายังไม่ดีสักทีก็ควรไปพบแพทย์
7. โรคผิวหนัง เช่น ผดผื่นคัน เนื่องจากอากาศร้อนและร่างกายสัมผัสกับน้ำไม่สะอาด แต่เราก็สามารถป้องกันตัวเองได้จากการอาบน้ำชำระร่างกายให้สะอาด และดูแลสุขอนามัยให้ตัวเองอยู่เสมอ
8. โรคพิษสุนัขบ้า หรือโรคกลัวน้ำ เกิดจากการถูกสุนัขบ้าที่มีเชื้อไวรัสกัด ข่วน หรือเลียบริเวณที่มีแผล โรคนี้ถือเป็นโรคติดต่อร้ายแรงมากเพราะผู้ป่วยที่มีอาการมักจะเสียชีวิตทุกราย หากไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
9. โรคเครียด หลายคนอาจสงสัยว่านี้นับเป็นโรคควรระวังด้วยหรือ แต่จากสถิติพบว่าโรคเครียดเป็นปัญหาหนึ่งที่พบมากในหน้าร้อน เพราะอากาศร้อนจะทำให้คนโมโห หงุดหงิดง่าย ปวดหัว นอนไม่หลับ หรือฉุนเฉียวตลอดเวลา ใครที่สงสัยว่าตัวเองเข้าข่ายมีอาการเช่นนี้ก็ควรรีบหาวิธีคลายเครียดให้ตัวเองโดยเร็วที่สุด ง่ายๆ คือ หาวิธีคลายร้อน อยู่ในที่ที่มีอากาศเย็นสบาย หรือลองหากิจกรรมอะไรสนุกๆ ทำ
เพราะอากาศร้อนทำให้เชื้อโรคบางชนิด เช่น แบคทีเรีย เจริญเติบโตได้ดี และพื้นที่แห้งแล้งขาดแคลนน้ำสะอาดก็จะเสียงต่อการระบาดของโรคติดต่อทางอาหารและน้ำมากกว่าพื้นที่ปกติเช่นกัน เราจึงควรระวังเรื่องอาหารแลน้ำดื่มให้มากขึ้นอีกหน่อย พยายามหลีกเลี่ยงอาหารค้างคืน แต่ถ้าจำเป็นจริงๆ ก็ควรเก็บไว้ในตู้เย็นและนำมาอุ่นให้ร้อนเสียก่อน งดอาหารสุกๆ ดิบๆ เลือกกินแต่ของที่ปรุงสุกใหม่ หากทานอาหารร่วมกันหลายคนก็ควรใช้ช้อนกลางเพื่อป้องกันการติดต่อของเชื้อโรค หลังเข้าห้องน้ำก็ควรล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง เพียงแค่นี้เราก็สามารถป้องกันตัวเองจากโรคต่างๆ ที่กล่าวมาได้แล้ว
ขอบคุณข้อมูลจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)